“Bij online lesgeven is duidelijker wie de lesstof wel of niet begrijpt”

Op haar pagina blijvenleren.net deelt Shauna Plompen, docent omgangskunde aan het ROC van Flevoland, haar ‘tips & tricks’ voor in de klas. Differentiëren, motiveren, positief zijn en samen leren zijn voor haar belangrijke thema’s. Vooral dat laatste is wel lastig in de huidige periode waarin onderwijs vooral op afstand plaatsvindt. Tegelijkertijd heeft het online lesgeven haar ook nieuwe inzichten opgeleverd.

De ‘coronatijd’ is voor iedereen in het onderwijs een ingrijpende periode, maar Shauna Plompen (27) veranderde ook nog eens van baan. Sinds april werkt zij als docent omgangskunde aan het ROC van Flevoland in Almere. Daarvoor werkte zij voor het ROC Midden Nederland in Utrecht binnen de opleiding sociaal werk van het Welzijn College. “Het gevolg is dat ik mijn huidige studenten nog niet eens in ‘real life’ heb gezien, maar alleen nog maar online via Microsoft Teams.” Voor het vak omgangskunde nogal een uitdaging, aangezien lesopdrachten vaak betrekking hebben op vaardigheden zoals gesprekstechnieken. Toch werkt het naar omstandigheden goed, zo merkt ze.

“Een tip is om vooral te zorgen voor duidelijkheid richting leerlingen”
 

Aan de slag met Teams

“Ik had het geluk dat mijn klassen al zo waren onderverdeeld dat ik mijn lesopdrachten in kleine groepjes kon doen via Teams. Lessen over vaardigheden hebben wij interactief gedaan. Voor een les over vraagstellingen had ik bijvoorbeeld een opdracht gemaakt waarbij leerlingen een tekening moesten namaken die zij zelf niet konden zien. Door de juiste vragen te stellen, moesten zij hier achter zien te komen. In een les hebben mijn studenten een half uur lang keihard geknokt om zelf de tekening te kunnen maken, met als moraal dat ze niet zoveel gesloten vragen moesten stellen. In de zorg is dat een heel belangrijke vaardigheid, die ze zich op deze manier eigen kunnen maken. En via Teams hebben we dit toch maar mooi voor elkaar gekregen.”

In de huidige situatie vallen veel zaken extra op, merkt Plompen. Een tip is om vooral te zorgen voor duidelijkheid richting leerlingen. “Op het moment dat je anders gaat werken, is het al snel verwarrend. Dat was altijd al wel zo, maar in de digitale setting is dat nog meer het geval.” De docent merkt voor zichzelf bovendien dat het nog duidelijker wordt wie goed mee kan komen in de les en welke leerlingen extra aandacht nodig hebben. “Hoe dat komt? Ik denk dat het ermee te maken heeft dat leerlingen in de klas gemakkelijker kunnen verbloemen dat ze de lesstof niet begrijpen. Maar online moet je resultaten laten zien. Het is ook heel duidelijk wanneer leerlingen afhaken. Een microfoon doet het ineens niet, een groepje is ineens weg. Dat zijn zaken die je anders ook wel ziet als je er scherp op bent, maar die online extra opvallen.”

Ruimte voor differentiatie

De online ervaringen neemt Plompen straks mee naar het fysieke klaslokaal. “Als ik mijn leerlingen daar straks weer zie, dan ga ik ook veel meer checken of ze de opdracht hebben begrepen. Dat controleren van het begrip deed ik vroeger te weinig, realiseer ik me nu.” Het online lesgeven biedt ook ruimte om te differentiëren, vindt ze. “Ik zou het heel tof vinden als we de kansen daarvoor meer gaan benutten. Stel dat je een leerling hebt die al verder is in zijn opleiding maar eigenlijk zijn kennis van een onderdeel uit het eerste leerjaar zou moeten verversen. Het zou dan mooi zijn als je als leerling eens kunt inbellen in een andere les dan die je normaal gesproken zou volgen. En hetzelfde geldt voor verdieping op de lesstof. Afhankelijk van de motivatie van leerlingen is er veel potentieel voor zelfsturing in het onderwijs.”

“Met elkaar keuzes maken en met elkaar leren. Ik heb inmiddels zo lang thuisgezeten dat het bijna een individuele baan is geworden” 

De invloed van de huidige situatie is dat veel vakgenoten hun angst voor ICT van zich afgeschud hebben. “En ik denk ook dat veel collega’s kritischer naar hun lessen zijn gaan kijken. Online lesgeven geeft veel didactische inzichten.” Aan de andere kant is het niet alleen maar positief, beseft Plompen. “Binnen mbo-opleidingen bestaat nu veel onduidelijkheid over stageplaatsen. Hoe we dat gaan doen als dit langer duurt, daarvan hebben we nog geen idee. Het zal wel veel meer hybride leren worden. Ik zie het bijvoorbeeld nog wel gebeuren dat docenten les gaan geven op de stageplek.”

Terug naar de klas

De afgelopen maanden zijn niet gemakkelijk geweest voor onderwijsmedewerkers, maar tegelijkertijd hebben docenten veel nieuwe tools en digitale vaardigheden aangeleerd. “Ik denk dat veel docenten zichzelf hebben verrast met hun eigen wendbaarheid op dit gebied.” Toch verlangt de docente omgangskunde ook terug naar lesgeven in de klas. “Leren begint met elkaar in de ogen kunnen kijken, contact hebben en ook plezier maken. Studenten hebben dat ook erg nodig. Ik ben dan wel positief over online, maar het begint in de klas. Je kunt niet alles op afstand doen. Ik kan momenteel nog niet eens een uitje organiseren! Plompen wil benadrukken hoe belangrijk het is om als onderwijsteam met elkaar samen te werken. “Met elkaar keuzes maken en met elkaar leren. Dat gebeurt nu ook wel, maar ik heb inmiddels zo lang thuisgezeten dat het bijna een individuele baan is geworden. En dat is het onderwijs helemaal niet. Als we weer naar school gaan, op anderhalve meter, hoop ik dat er een teamspirit ontstaat, waardoor we samen de volgende stap kunnen zetten.”