Blended onderwijs effectiever dan alleen online of alleen face-to-face onderwijs

Online-onderwijs gecombineerd met face-to-face momenten (blended onderwijs) lijkt effectiever te zijn dan alleen online- of alleen face-to-face-onderwijs. Dat blijkt uit onderzoek dat de Kennisrotonde deed naar aanleiding van een vraag over werkzame kenmerken van afstandsonderwijs in het MBO. Het onderzoek benadrukt ook het belang van dialoog, structuur en autonomie.

Omdat er specifiek over het MBO weinig bekend is over werkzame kenmerken van afstandsonderwijs in het MBO keek de Kennisrotonde naar aanverwante groepen zoals hoger onderwijs en volwassenonderwijs.

Voor er sprake kan zijn van afstandsonderwijs en -leren moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan:

• Hebben studenten goede toegang tot digitale middelen en internet?
• Zijn ze voorbereid op het leren op afstand?
• Is er voldoende aandacht voor de verdere voorbereiding studenten, docenten en anderen in de school om afstandsonderwijs tot een succes te maken?

Bij afstandsonderwijs is er letterlijk meer afstand tussen student, docent en onderwijs. Deze fysieke afstand kan leiden tot een meer psychologische afstand, met als mogelijk gevolg lagere leeropbrengsten. Om dit tegen te gaan, en het gevoel bij studenten dat ze iets leren te versterken, lijken vooral dialoog, structuur en autonomie van belang.

Werkzame kenmerken van afstandsonderwijs

Dialoog

Dialoog houdt in: ‘wederkerige, constructieve, leerdoelgerichte communicatie tussen docenten en studenten’. De docent is goed bereikbaar en geeft passende begeleiding. De interactie geeft studenten het gevoel dat de docent een actieve bijdrage levert aan hun leerproces. Sociale media kunnen een aanvullende rol spelen in het onderlinge contact en de betrokkenheid, en om meer maatwerk bieden.

Structuur

Bij structuur gaat het om ‘een goed georganiseerd, gestructureerd en bij voorkeur flexibel onderwijsprogramma’. Wanneer ontwerp, organisatie en toetsing van het onderwijs in lijn zijn met de leerdoelen, betaalt dat zich uit. Studenten behalen hogere cijfers en zijn tevredener over hun online onderwijs. Wel verschillen studenten in de mate waarin zij functioneren in een online leeromgeving. Niet elke student is in staat zelfstandig en gedisciplineerd te werken. Studievolwassenheid en zelfregulerend vermogen spelen daarbij een rol.

Autonomie

Studenten die autonomie ervaren, zijn gemotiveerder en presteren beter. Over online colleges in het hoger onderwijs bijvoorbeeld zijn ze positief, omdat het hun de mogelijkheid geeft in eigen tempo de uitleg te zien, terug te spoelen of te pauzeren. Type student en type vakgebied zijn niet van invloed op de effectiviteit en werking van afstandsonderwijs.

De auteurs van Kennisrotonde stellen in hun onderzoek dat de klaarblijkelijke effectiviteit van blended onderwijs in het hoger onderwijs en het volwassenonderwijs voor het MBO een oplossing kan bieden voor het leren van vaardigheden die een fysieke praktijkcontext vereisen.

Over de Kennisrotonde

De Kennisrotonde is een loket voor de snelle beantwoording van vragen uit het onderwijs met kennis uit onderzoek, en is onderdeel van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).

Iedereen die werkt in of nabij de onderwijspraktijk van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs of een lerarenopleiding, kan vragen stellen. Deze vragen beantwoordt de Kennisrotonde met wetenschappelijk gefundeerde inzichten over wat wel en wat niet werkt. 

Lees hier het oorspronkelijke artikel op Kennisrotonde.