Directeur Van de Gronden: “Anderhalvemeterschool biedt kansen”

Het Anna van Rijn College heeft zich de afgelopen maanden volledig thuisgemaakt in het online lesgeven. Maar nu staat de volgende uitdaging alweer voor de deur: de anderhalvemeterschool, met aangepaste lesroosters, looproutes en werkvormen tot gevolg. Directeur Flint van de Gronden vertelt hoe zij de nieuwe regels en richtlijnen inpassen in de inrichting van de school en het onderwijs.

Op het Anna van Rijn, een openbare school voor voortgezet onderwijs in Nieuwegein, zijn ‘onderwijs op maat’ en ‘kleinschaligheid’ belangrijke speerpunten. Daarom is het college onderverdeeld in drie scholen die aansluiten op verschillende niveaus, namelijk het Anna Lyceum, MAVO en BTV De Linie. Deze laatste is een schakelschool die gespecialiseerd is in Leerweg Ondersteunend Onderwijs. Van de Gronden stelt dat het Anna van Rijn een college is dat pioniert en altijd op zoek is naar onontgonnen gebied om verder te professionaliseren. “Wij waren 25 jaar geleden een van de eerste die tweetalig onderwijs mogelijk maakten en we bieden dit nu nog steeds op alle niveaus aan.” De directeur van de scholengemeenschap heeft de afgelopen maanden dan ook als een kans gezien om de school verder door te ontwikkelen. Naast de uitdagingen die de anderhalvemeterschool oplevert, ziet hij ook nieuwe mogelijkheden.

Kant-en-klaar plan implementatie Teams

De vooruitziende blik van het Anna van Rijn College en de drang om te pionieren kwamen ook tijdens de coronacrisis goed van pas. “De afgelopen jaar waren we al bezig met de implementatie van Office 365 en Teams. We zouden over een duur van acht maanden een gefaseerd plan uitrollen, maar door de coronacrisis moest dit opeens binnen twee dagen. We hebben er zeker profijt van gehad dat het plan er al lag, maar dat maakte de stap naar het online lesgeven niet kleiner. Het was een ingewikkeld proces dat veel creativiteit van iedereen vergde.”

Toch wisten ze het afstandsonderwijs uiteindelijk vorm te geven met de programma’s die zij al tot hun beschikking hadden. “In Magister kunnen leerlingen de planning, verwerkingsopdrachten en het huiswerk vinden. Docenten bereiden in Teams de lessen voor en bepalen binnen de perken van dit programma wat de didactiek is die ze willen toepassen in de lessen. In itslearning kunnen leerlingen lesmaterialen terugvinden, zoals PowerPoints, die in de les zijn gebruikt. Dit kan natuurlijk ook in Teams, maar omdat we itslearning al gebruikten en leerlingen eraan gewend zijn, houden we het voor nu aan.”

“We moeten gebruikmaken van de kans dat er maximaal maar tien leerlingen in de klas zitten”

Anderhalvemeterschool

Toen ze op het Anna van Rijn College het afstandsonderwijs eenmaal goed op de rit hadden, was het alweer tijd om over de volgende ontwikkeling na te denken: de anderhalvemeterschool. “Vanaf 3 juni zal een derde van de leerlingen weer in de klas zitten, terwijl twee derde thuis les krijgt. We proberen in de fysieke lessen zo veel mogelijk de structuur van de online lessen aan te houden. Over het algemeen beginnen de docenten met een kwartier theorie, uitleg of een presentatie. Dit gedeelte van de les zal nu voor de klas plaatsvinden, maar zal tegelijkertijd gestreamd worden voor de leerlingen thuis. Vervolgens moeten de thuisblijvers aan de slag met de planning die in Magister staat en gaat de docent aan het werk met de rest van de klas.”

Aangezien het streamen van lessen ook op de lange termijn voordelen kan bieden, start het Anna Lyceum dit jaar met een pilot met twee professionele camera’s in de klas. “Dit soort camera’s gebruiken ze ook op congressen. Deze kunnen de docent volgen terwijl hij of zij door de klas loopt. Als dit een succes is, willen we dit breder uitrollen op het college.”

Van de Gronden hoopt dat de school de leerlingen die fysiek in de klas aanwezig zijn iets extra’s kan bieden. “Het is niet de bedoeling dat zij net als de leerlingen thuis stilletjes aan het werk gaan. We moeten gebruikmaken van de kans dat er maximaal maar tien leerlingen in de klas zitten. Het geeft de docenten de ruimte om een gedifferentieerde aanpak op te zetten, in gesprek te gaan met leerlingen en van de les meer een werkgroep te maken. Iedere vakdocent kan zelf het beste inschatten wat de leerlingen hierin nodig hebben.”

Inrichting lokalen

Niet alleen de lessen op het Anna van Rijn College zullen er anders uitzien, maar ook de scholen zelf. “De RIVM-richtlijnen en de handleiding van de VO-raad vormen de basis voor de nieuwe aanpak. Het is een soort puzzel om die regels en richtlijnen toe te passen op de inrichting van onze scholen. Zo hebben we verschillende looproutes uitgezet, plaatsen we desinfectiemiddel bij de ingang van elk lokaal en hebben we regels opgesteld over hoe leerlingen het gebouw moeten betreden.” Ook het rooster heeft een kleine metamorfose ondergaan. “Normaal hebben leerlingen naast vier vaste lessen ook nog een keuzeles. Deze komt nu te vervallen. De leerlingen die op school aanwezig zijn, gaan dus na vier lesuren naar huis. De keuzeles is nu bestemd voor de leerlingen thuis, zodat zij in dit uur vragen kunnen stellen of extra uitleg kunnen vragen aan docenten.”

Of alles in de praktijk ook volgens plan zal verlopen, moet nog maar blijken. “Het is ingewikkeld om die anderhalve meter op school te handhaven. Leerlingen zullen toch samen naar huis fietsen of elkaar een knuffel geven bij het weerzien. De menselijke maat mag je niet vergeten, maar als leerlingen zich echt niet aan de regels houden, moeten we streng zijn en hen vragen om te vertrekken.”

“Ik kan wel een heel stoer verhaal ophangen over hoe we het anders gaan aanpakken, maar er zijn veel docenten die het vooral heel spannend vinden om straks deels live en deels online les te geven”

Haastige spoed

Van de Gronden ziet nieuwe kansen bij het vormgeven van de anderhalvemeterschool, maar is zich er ook van bewust dat er eerst goed nagedacht moet worden over deze nieuwe werkwijze. “Ik kan wel een heel stoer verhaal ophangen over hoe we het anders gaan aanpakken, maar er zijn veel docenten die het vooral heel spannend vinden om straks deels live en deels online les te geven. Daarom hadden we voor de school weer openging eerst een dag ingericht met team- en sectievergaderingen. Tijdens deze vergaderingen bespraken we gezamenlijk hoe we de nieuwe situatie zouden aanvliegen, deelden we handige tips en maakten we kenbaar wat we van docenten en leerlingen verlangen. Ook bepaalden we welke lesstof prioriteit krijgt en welke stof we aan het einde van het jaar willen toetsen.” Tijdens de studiedag werd ook het thema ‘online didactiek’ verder uitgediept. “We merken dat docenten daar nu meer aandacht aan willen besteden. Al met al namen we deze dag dus echt even de tijd om de nieuwe situatie te bespreken en te beoordelen wat er nodig is. Dat kost een dag, maar levert uiteindelijk heel veel op.”