Voor- en nadelen van lesgeven op afstand: een docent en haar leerlingen aan het woord

Afgelopen schooljaar stonden scholen op z’n kop: de deuren moesten dicht, leerlingen bleven thuis en docenten moesten het lesgeven dan maar op afstand gaan regelen. Laura Holkers, docente wiskunde en strategie op het Picasso Lyceum, en haar studenten weten inmiddels dat deze manier van werken ook zo zijn voordelen heeft.

Laura Holkers geeft vanwege de huidige crisismaatregelen les via onder andere Teams en YouTube. Ook al is Holkers nog zoekende naar de optimale manier om het contact met haar studenten te onderhouden, ziet ze ook de voordelen in het online lesgeven. Haar studenten, Emma van den Akker (15) en Yousef Mohamed (16), moesten naar eigen zeggen even wennen aan deze nieuwe manier van leren, maar beginnen inmiddels hun draai te vinden.

Liever YouTube dan PowerPoint

Holkers geeft wiskunde aan de bovenbouw. Haar studenten ontvangen sinds enkele weken een link waarmee zij de instructievideo’s van Holkers op een verborgen YouTube-kanaal kunnen volgen. “Veel docenten werken met PowerPoint, maar vanwege alle tekens die je in de formules moet gebruiken, werkt dat voor wiskunde niet zo handig.” Om deze reden racete Holkers bij het horen van het nieuws dat ze tot nader order online moest lesgeven meteen naar de winkel. “Ik heb toen meteen een touchpad gekocht! Deze plug ik in mijn computer. Vervolgens kan ik via ActivInspire mijn lessen zoals gewoonlijk voorbereiden en maak ik via een schermopname instructievideo’s die ik via YouTube deel.”

“Ik heb meteen een touchpad gekocht en maak via een schermopname instructievideo’s die ik via YouTube deel”

Het oude vertrouwde

Voor Yousef, die in de vierde klas van het vwo zit, was de nieuwe manier van werken even wennen, maar eigenlijk verschilt het volgens hem niet eens zo veel van zijn normale aanpak. “Als ik iets niet snap, zoek ik normaal ook filmpjes op voor extra uitleg”, vertelt hij. Daar ziet zijn docente ook de voordelen van in: “Er zijn veel goede instructievideo’s te vinden online, maar ik vind het belangrijk dat mijn studenten hun eigen docent horen. Zo hebben ze toch nog iets herkenbaars in deze tijd.” Ook ziet Holkers op deze manier kans om haar eigen didactische aanpak in haar lessen te verwerken. “Ook in mijn online lessen werk ik volgens mijn vaste stramien. We beginnen met wat we de vorige keer hebben behandeld, bespreken de voorkennis van de studenten en wat ik deze les zal behandelen. Vervolgens stel ik de leerdoelen vast en neem ik hen stap-voor-stap mee door de theorie. Vervolgens geef ik een voorbeeld en afsluitend een samenvatting of een vooruitblik op de volgende les.”

Vragenuurtje

De studenten van Holkers werken allemaal met een uitgebreide studieplanner waarop staat welke theorie ze moeten leren, welke filmpjes te bekijken en welke opgaven daarbij horen. Maar om toch een contactmoment met de studenten te hebben, zet ze één keer per week een Teamsessie op. “In deze sessie deel ik mijn scherm met ze en bespreken we de weektaak. Zo zie en spreek ik al mijn studenten weer even. De studenten die nog vragen hebben over de materie blijven aan het einde van de sessie hangen. Toch merk je dat je de muurbloempjes en zelfstandige studenten nu minder spreekt”, bekent Holkers. Emma van den Akker, ook een student op vier vwo, vindt het wekelijkse contact erg handig. “We bespreken dan even of alles goed gaat en of we de theorie snappen. Vervolgens moeten we zelf met het huiswerk aan de slag.”

Stok achter de deur

Alhoewel Holkers het volste vertrouwen heeft in haar klas, controleert zij toch af en toe of ze de lessen nog wel volgen. “Ik heb een soort check ingebouwd in de les, waarbij de studenten aan het einde van het lesuur kort feedback moeten geven op het filmpje in de groepschat. Soms doe ik ook een steekproef, waarbij iedereen bijvoorbeeld een foto moet opsturen van een som die ze hebben gemaakt. Maar het is meer bedoeld als stok achter de deur.”

En die stok achter de deur, is soms niet verkeerd, vindt Emma. “We moeten nu nog meer dan eerst alles zelf doen. Er zijn geen leraren die je aanmoedigen om je huiswerk te maken. Dan heb je soms wel wat minder motivatie.” Yousef kan dit beamen: “Je zit de hele dag naar je beeldscherm te kijken. Je hebt geen contact met je docenten of medestudenten, zoals je dat op school zou hebben. En dat gaat op den duur vervelen. Dan moet je jezelf soms echt pushen om dat laatste uurtje tóch door te zetten.”

“Er zijn veel goede instructievideo’s te vinden online, maar ik vind het belangrijk dat mijn studenten hun eigen docent horen. Zo hebben ze toch nog iets herkenbaars in deze tijd”

Classroom flipped

Doordat Holkers nu noodgedwongen online lesgeeft, heeft ze wel de mogelijkheid gekregen om zich met de leermethode ‘Flipping the Classroom’ bezig te houden. “Ik wilde dit al langer inzetten, maar krijg daar nu opeens de mogelijkheid toe. Het idee van deze methode is dat studenten zelfstandig de theorie leren en dat de les bedoeld is voor verwerking, opdrachten maken en extra uitleg geven.” Dat is precies hoe Holkers nu te werk gaat en ze ziet al de nodige voordelen van deze aanpak. “Op een normale lesdag hebben studenten zoveel lessen achter elkaar dat ze moe en overprikkeld thuiskomen en geen zin meer hebben om hun huiswerk te maken. Nu kunnen ze het zelf plannen en zie ik dat ze het huiswerk beter afkrijgen en ruimte overhouden voor de verwerking van de lesstof. Dat is heel waardevol.”

Zowel studenten als docenten kunnen hun werk nu beter plannen. “Ik bereid me beter voor, zodat ik vragen kan stellen tijdens de les. Ik wil namelijk niet achterlopen als de school straks weer start”, vertelt Emma. Volgens Yousef stoppen docenten ook meer moeite in de voorbereiding: “Veel lessen hebben nu een PowerPoint. Dat is een stuk duidelijker en deze kun je ook later nog rustig doornemen.” Holkers ziet permanent lesgeven op afstand desondanks niet als de oplossing. Daarvoor mist ze het contact met de studenten te veel. Maar ze stelt dat er wel veel te leren valt van de huidige situatie.