ChatGPT in het onderwijs

Welke keuzes maken scholen en opleidingen bij de rol van ChatGPT in het onderwijs? En wat is hun visie op de omgang met ontwikkelingen rond de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie? Leon Anasagasti van Vernieuwenderwijs zoomt in op een aantal discussies en voorbeelden.

Experimenteren met oplossingen

Anasagasti ziet dat docenten volop aan het experimenteren zijn met onder meer veranderingen in toetsactiviteiten en de daaruit voortvloeiende veranderingen in leeractiviteiten en het curriculum. Een ander vraagstuk is de impact van kunstmatige intelligentie op de manier van lesgeven. Anasagasti is ervan overtuigd dat ChatGPT prima kan worden ingezet voor feedback, maar dat een docent altijd nodig zal zijn om deze te vertalen naar studenten en leerlingen.

ChatGPT in het onderwijs verbannen?

Anasagasti wijst erop dat sommige scholen ervoor kiezen om ChatGPT volledig te verbannen, omdat het een te grote invloed heeft op het leerproces. Dit komt voort uit vragen als:

• Hoe ethisch is het gebruik vanChatGPT?
• Zijn de antwoorden van ChatGPT altijd betrouwbaar?
• Wat is de impact van ChatGPT op de basiskennis van leerlingen en studenten?

Anasagasti begrijpt de keuze, maar vraagt zich af of het verbannen van ChatGPT wel mogelijk is:

• Leerlingen en studenten hebben eigen devices of een VPN om het verbod te omzeilen.
• Plagiaatscanners zijn absoluut niet accuraat.

Bovendien kost het bestrijden veel tijd. Barend Last (onderwijsadviseur) en Erdinç Saçan (docent bij Fontys) wijzen er bovendien op dat het verbieden van ChatGPT een vals gevoel van veiligheid geeft en plagiaatdetectie niet werkt. Zij vinden het beter om docenten training en tijd te geven om te experimenteren.

Voordelen ChatGPT in het onderwijs

Anasagasti noemt een aantal argumenten om ChatGPT in het onderwijs te gebruiken:

• Je kunt ChatGPT inzetten om de creativiteit van jezelf en die van je leerlingen en studenten te stimuleren. 
• Je kunt gepersonaliseerde ondersteuning bieden.
• Je kunt leerlingen en studenten beter voorbereiden op een toekomst waar AI een steeds grotere rol zal gaan spelen.

Anasagasti ziet dat AI op verschillende HBO-opleidingen al een rol speelt. Nanda Piersma, lector Responsible AI van de Hogeschool van Amsterdam, legt uit waarom: “Studenten moeten bij ons al meedenken hoe AI hun werk gaat beïnvloeden.” Een Australische docente ziet dat er ook bij het gebruik van ChatGPT nog voldoende werk voor de studenten en ruimte om te leren voor de student overblijft. “Nadat de inhoud is gegenereerd, moet de student de bronnen controleren, de stijl beoordelen, eventuele fouten corrigeren en een stuk werk produceren dat door een mens is gecontroleerd om in te leveren.”

Voorbeelden van gericht inzetten ChatGPT in het onderwijs

Anasagasti pleit voor het bewust inzetten van ChatGPT als tool. Daarbij moet goed gekeken worden naar het doel en naar de ontwerpkeuzes in het curriculum. Vervolgens behandelt hij enkele voorbeelden:

ChatGPT en het maken van een profielwerkstuk

Een school in Utrecht loste de problemen rondom het inzetten van ChatGPT op, door bij het maken van een profielwerkstuk de focus op het proces in plaats van op het eindproduct te leggen. Bovendien mochten ze alleen een lokaal project uitkiezen, waarvan vaak weinig of geen bronnen beschikbaar zijn.

ChatGPT als rekenmachine

Een docent koos ervoor ChatGPT in te zetten op dezelfde manier als een rekenmachine: bij sommige opdrachten mag het wel, bij andere opdrachten niet. Belangrijk is wel om de keuze toe te lichten en een verbinding te maken met de leerdoelen. Anasagasti pleit ervoor om daarnaast te focussen op lessen en toetsing waarbij ChatGPT niet gebruikt kan worden.

ChatGPT als kennisbron

Een geschiedenisdocente gaf aan dat je ChatGPT kunt gebruiken om tot een diepere kennisbasis te komen met studenten. Je kiest bijvoorbeeld twee bronnen uit die over hetzelfde onderwerp gaan, maar in contrast staan met elkaar. Gebruik vervolgens ChatGPT om een kader te schetsen en om vergelijkingen en verschillen duidelijk te maken. 

Afspraken en experimenten

Volgens Anasagasti zijn docenten als experts en kennisdragers belangrijker dan ooit. Leerlingen en studenten kunnen namelijk dankzij AI gemakkelijk aan kennis komen, maar er zijn veel vaardigheden nodig om hier goed mee om te kunnen gaan. Hij roept daarom docenten op om te kalibreren met hun team, afspraken te maken en te experimenteren.

Bron: Vernieuwenderwijs.