MBO-studenten tevreden over 21e-eeuwse vaardigheden

MBO-studenten vinden hun vaardigheden voor creativiteit, communicatie en loopbaancompetenties ruim voldoende. Kritisch denken en mediawijsheid scoren hoog, terwijl het stellen van grenzen en gezond gedrag lager scoren. Dat blijkt uit het driejarige, grootschalig NRO-onderzoek ‘Move21’ door ECBO, KBA Nijmegen en de Open Universiteit. Het onderzoek is uitgevoerd onder ruim 2.000 mbo-studenten van innovatieve onderwijsprogramma’s bij verschillende MBO-scholen.

Sterke samenhang en uiteenlopende aanpakken

Een jaar lang werd de ontwikkeling van 21ste-eeuwse vaardigheden bij MBO-studenten gevolgd. Metingen met een nieuw meetinstrument tonen een sterke samenhang tussen verschillende vaardigheden én enkele centrale vaardigheden: ondernemend samenwerken, kritisch denken, creatief probleemoplossend denken en loopbaanvaardigheden. De vier praktijkpartners (Kunst- en Cultuurarrangement van ROC Friese Poort, Loopbaan- en Burgerschapsprogramma van mboRijnland, MentorProgramma Friesland en Het Techniek Atelier van Koning Willem I College) laten zien dat uiteenlopende aanpakken mogelijk zijn om deze 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten te ontwikkelen.

Aanbevelingen voor de onderwijspraktijk

Naar aanleiding van dit onderzoek zijn er drie aanbevelingen voor de onderwijspraktijk geformuleerd:

• Breng 21ste-eeuwse vaardigheden onder in een leerlijn
• Breng vaardigheden en vaardigheidsontwikkeling in beeld
• Investeer in de docent/coach.

7-stappenplan voor docenten en onderwijskundigen

De activiteiten en opgedane inzichten en ervaringen zijn vertaald in een 7-stappenplan. Dit plan ondersteunt docenten en onderwijskundigen om de visie en aanpak voor formatief beoordelen van 21ste-eeuwse vaardigheden te expliciteren, goed te onderbouwen, uniform te maken en de formatieve beoordelingspraktijk systematisch te verbeteren.

Stap 1. Stel een visie op over hoe de formatieve beoordelingspraktijk eruit moet zien.

Stap 2. Bepaal hoe formatief beoordelen op dit moment wordt ingezet en hoe de gebruiker deze praktijk ervaart.

Stap 3. Stel de (in)consistenties tussen het beoogd en ervaren gebruik van formatief beoordelen vast en evalueer: bepaal sterke en zwakke kanten van de formatieve beoordelingspraktijk van 21ste -eeuwse vaardigheden. Pas eventueel de visie aan.

Stap 4. Gebruik kennis over professioneel leren van docenten om verbetermaatregelen voor de formatieve beoordelingspraktijk op te stellen.

Stap 5. Gebruik de progressie voor ontwikkeling van formatieve beoordelingspraktijken om verbetermaatregelen voor de formatieve beoordelingspraktijk op te stellen.

Stap 6. Implementeer het nieuwe ontwerp voor de formatieve beoordelingspraktijk.

Stap 7 Evalueer de implementatie van het ontwerp voor de formatieve beoordelingspraktijk en begin weer bij stap-2.

Praktijkpublicatie, handreiking, instrumentenoverzicht en onderzoeksverantwoording

Uit het onderzoek zijn drie producten voortgekomen: een praktijkpublicatie, een handreiking en een instrumentenoverzicht. Daarnaast is er een onderzoeksverantwoording die dieper ingaat op de onderzoeksmethodiek en suggesties geeft voor vervolgonderzoek.

• Praktijkpublicatie: Toekomstgerichte vaardigheden in ontwikkeling in het mbo
  Een nieuw perspectief op 21ste-eeuwse vaardigheden, loopbaancompetenties en burgerschapsvaardigheden uit de praktijk
• Handreiking: Formatief beoordelen in het mbo
  Informatie en inspiratie voor het (her)ontwerpen en evalueren van formatieve beoordelingspraktijken voor 21ste-eeuwse vaardigheden.
• Instrumentenoverzicht: Toolkit voor het formatief beoordelen van toekomstgericht vaardigheden in het mbo
  Overzicht van instrumenten om de ontwikkeling van toekomstgerichte vaardigheden zichtbaar te maken en te bevorderen
• Onderzoeksverantwoording: Toekomstgerichte vaardigheden in beeld
  Informatie over de onderzoeksmethodiek en suggesties voor vervolgonderzoek

Bron: ECBO.