Nieuwe ontwikkelingen in het gebruik van internetinformatie in de klas

Een leerling die op internet op zoek gaat naar informatie voor zijn spreekbeurt, kan op Google op de raarste plekken terechtkomen. Het Nederlandse bedrijf Wizenoze ontwikkelde daarom webforclassrooms.com. Via deze zoekmachine vinden leerlingen alleen educatieve informatie van betrouwbare, geschikte bronnen. Hanna Jochmann van Wizenoze belicht de nieuwste ontwikkelingen in mediawijs zoekgedrag en internetinformatie.

Wie een werkstuk wil maken over de Amazone-rivier en daarbij googelt op het Engelse woord ‘Amazon’ komt als eerste bij de webwinkel terecht. Wie de Engelse term voor stenen tijdperk ‘Stone Age’ intikt, vindt eerst de band ‘Queens of the Stone Age’. En wil je een spreekbeurt houden over citroenen dan is de kans groot dat je uitkomt bij een Franse autodealer. Bovendien, als je dan al iets vindt over citroenen, hoe weet je dan of het ook de waarheid is? En is het wel geschreven op het niveau van een 12- tot 16-jarige? Wizenoze begon in 2013 met het ontwikkelen van de zoekmachine www.webforclassrooms.com die alleen relevante informatie voor leerlingen vindt en ook rekening houdt met het leesniveau van de lezers.

Onderdeel van leerplatforms

De afgelopen jaren voerde Wizenoze de nodige verbeteringen door in de online zoekmachine. “Wat we in de praktijk merkten, is dat leerlingen niet actief de moeite namen om de url webforclassrooms.com in te tikken en te openen. Bovendien zitten docenten er ook niet op te wachten om overal een aparte tool voor te hebben”, legt Jochmann uit. Daarom biedt Wizenoze de zoekmachine nu aan als onderdeel van diverse digitale leerplatforms. Zo zit het nu ingebakken in Apprentice XM, Digibib van Consortium Beroepsonderwijs en Itslearning. Als je bezig bent met het maken van je werkstuk of spreekbeurt kun je binnen deze platforms direct Web for Classrooms openen en de informatie zoeken die je nodig hebt.

Nederlandse cultuur

Wizenoze is in Nederland populair in het primair en voortgezet onderwijs, maar ook steeds meer in het mbo. Toch lijkt de zoekmachine in het buitenland nog meer aan te slaan. Volgens Jochmann heeft dat ook met de Nederlandse cultuur te maken: “Ouders en docenten zijn hier nogal makkelijk: zij vinden dat leerlingen maar gewoon moeten googelen. Ook al komen ze dan informatie tegen die niet per se bestemd is voor hun leeftijd. En ook als het niet betrouwbaar is, is dat niet zo erg. Maar daarmee stellen we onze kinderen wel bloot aan de grootste tech giant ter wereld: Google, die je graag zo lang mogelijk op zijn site houdt om geld te verdienen aan advertenties en die alle data die je invoert ook verzamelt. Google doet dus niets aan het beschermen van leerlingen.

“ALS JE KINDEREN VRAAGT ‘WAT IS INTERNET?’ DAN ANTWOORDEN ZE VAAK ‘GOOGLE’. VOOR HET EERST ZIJN ER NU OOK MENSEN IN NEDERLAND DIE DAT GEK BEGINNEN TE VINDEN.”

Gecureerde zoekmachine voor internetinformatie

Een andere ontwikkeling is dat Web for Classrooms transformeert van een pull- naar een push-variant. Met ‘pull’ wordt bedoeld dat je een zoekterm invoert en je een resultaat krijgt. Met ‘push’ gaat het erom dat Wizenoze steeds meer informatie die aansluit bij het curriculum actief aanbiedt. Voor alle vakken biedt het bedrijf over alle onderwerpen uit het curriculum een pagina aan met in ieder geval twee of drie zoekresultaten die handmatig worden geselecteerd ter aanvulling op de reguliere zoekmachineresultaten. Jochmann: “Samen met curatoren en docenten verifiëren we deze informatie, zodat we ook echt het juiste aanbieden. Een docent kan deze resultaten ook klaarzetten voor zijn leerlingen. Daarmee wordt Web for Classrooms meer een gecureerde collectie van online informatie ter ondersteuning en verrijking van het curriculum.”

Curriculum-gestuurd

Ook het gecureerde aanbod in de zoekmachine blijkt in het buitenland beter aan te slaan dan in Nederland. In Engeland, India en het Midden-Oosten is het onderwijs curriculum-gestuurd. Daar vormt het Cambridge of British Curriculum het uitgangspunt voor alles wat de leerlingen leren. Daar zit Wizenoze ook met medewerkers van het ministerie van Educatie aan tafel. “In Nederland werkt dat anders,” licht Jochmann toe. “Je hebt wel de leerdoelen van SLO, maar hier werken scholen volgens de methodes van de uitgeverijen. Die volgen wel de leerdoelen van SLO, maar ieder op hun eigen manier. Het kan zomaar zijn dat de gemiddelde docent het curriculum van zijn vak niet precies kent, maar vooral de methode die hij gebruikt.”

In het buitenland is Wizenoze nu vooral vertegenwoordigd in Groot-Brittannië, India, het Midden-Oosten en delen van Azië. In Engeland is er een samenwerking met Pearson, de grootste educatieve uitgever en in India wordt Wizenoze India opgezet. Jochmannn: “Vooral in emerging economies doen we het goed. Daar hebben ze het tijdperk van de vaste computers overgeslagen en heerst een cultuur die veel ontvankelijker is voor innovaties. In Nederland komen we via een online leeromgeving in contact met 500.000 leerlingen, in Saoedi-Arabië loopt dat al snel richting de vijf miljoen. Vaak hebben de emerging markets ook niet de luxe van de gelikte methodes. Daar is het normaler om als opdracht te krijgen ‘schrijf een stuk over die president’. En dan gaan de leerlingen aan de slag.”

Als we Hanna spreken, is het net de week van de mediawijsheid. Dat is volgens haar ook een belangrijk onderdeel van het curriculum: “Leerlingen moeten onderwezen worden in informatievaardig worden. Het onderdeel informatievaardigheden, waar wij ons op richten, krijgt alleen in verhouding binnen mediawijsheid weinig aandacht. Tegenwoordig gaat het steeds meer over veiligheid, gedrag op social media en online pesten.” 

Ondertussen werkt Wizenoze verder aan een professionaliseringsslag. In een recente investeringsronde is een mooi bedrag binnengehaald om het product verder te verbeteren. Bovendien kreeg Wizenoze-oprichter Diane Janknegt als enige Nederlandse een internationale erkenning als ‘Meaningful Business 100 leader for 2020’. “We waren al sterk in de technologie; het bouwen van algoritmes en zoektechnologie om geschikte informatie te vinden. Waar we nog kunnen verbeteren, is het afstemmen en verbeteren van ons product op onze verschillende doelgroepen. Dat wordt de focus voor de komende jaren.”