De samenhang tussen leerdoelen en motivatie

Wat is de samenhang tussen leerdoelen en motivatie? Op de website Vernieuwenderwijs gaan David Maij en Hannelore Hemeltjen vanuit de psychologie en het onderwijs in een tweeluik op zoek naar het antwoord. In deel 1: de goal setting theory.

Volgens de auteurs moet overigens eerst de vraag beantwoord worden in hoeverre motivatie überhaupt wenselijk en noodzakelijk is. Zo zijn er enerzijds voorstanders die vinden dat motivatie de basis is van kennisontwikkeling en anderzijds critici die de rol van motivatie overschat vinden en motivatie zien als een gevolg zien van kennisontwikkeling. Zowel voorstanders als tegenstanders zijn het er wel over eens dat leerdoelen het leerproces kunnen versterken. Ze geven onder andere richting aan het leren en faciliteren het feedbackproces. Motivatie is volgens de auteurs niet noodzakelijk voor het leerproces, maar wel wenselijk omdat het het onder de knie krijgen van leerdoelen kan ondersteunen. Bovendien wordt het werk voor docenten aangenamer wanneer het voor leerlingen en studenten duidelijk wordt waar ze naartoe werken.

De auteurs vinden het daarom belangrijk om aandacht te besteden aan technieken die helpen om leerlingen en studenten met meer motivatie aan de slag te laten gaan. Een van die technieken is de goal setting theory.

Goal setting theory

Het basisidee van de goal setting theory is dat het stellen van doelen kan zorgen voor verhoogde motivatie en betere prestaties. Daarbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen prestatiegerichte doelen (performance goals) en leerdoelen (learning goals). Het is alleen wel belangrijk om onderscheid te maken tussen prestatiegerichte doelen (performance goals) en leerdoelen (learning goals).

Prestatiegerichte doelen:

• hebben betrekking op de uitkomst van een doel
• zijn gerelateerd aan oppervlakkig leren (leerlingen en studenten leren voor een toets) en extrinsieke motivatie

Leerdoelen:

• hebben betrekking op het onder de knie krijgen van (de meester worden in) een taak of vaardigheid
• zijn meer gerelateerd aan ‘diep’ leren (je informatie eigen willen maken om het zelf te gebruiken of toe te passen) en intrinsieke motivatie

Leerlingen en studenten werken vaker met prestatiegerichte doelen dan met leerdoelen. Het onderwijs moedigt hen volgens de auteurs hier, vaak onbedoeld, toe aan. Omdat het heel prestatiegericht is en veel bezig met cijfers, voldoendes en diploma’s.

Bron: Vernieuwenderwijs