Weg met verstorende technologie in het onderwijs!

Volgens Frank-Jan van Lunteren, redacteur bij SETUP, het platform voor een technologie-kritische samenleving, zijn mobieltjes niet de enige verstorende technologie in het onderwijs. Hij pleit er in een prikkelend artikel voor dat schoolleiders ook een andere veelbesproken verstorende technologie in het onderwijs uitzetten, het leerlingvolgsysteem Magister. Want ook Magister zorgt in zijn ogen voor afleiding en een minder veilige leeromgeving.

Magister in lijstje verstorende technologie

Van Lunteren stelt dat er weliswaar veel aandacht is voor de prestatiedruk die scholieren ervaren, maar dat we dat vooral te lijf gaan met coaching en huiswerkbegeleiding. Magister, het surveillance-systeem voor leerlingen, blijft echter buiten beeld.

Hij schetst een ontwikkeling waarbij Magister steeds breder wordt ingezet. Aanvankelijk gebruikten scholen het vooral voor het bijhouden van bijvoorbeeld klassenindelingen, roosters, cijfers en absenties. Inmiddels biedt Magister vrijwel alle onderdelen aan en zijn er bijvoorbeeld modules voor het verwerken van zorggegevens, het monitoren van gedrag van leerlingen, of het plannen van huiswerk. Daardoor zit Magister volgens Van Lunteren tot in de haarvaten van veel scholen.

Extra druk op alle betrokkenen

Omdat in Magister gegevens over leerlingen zijn te analyseren en te delen, legt dit extra druk op alle betrokkenen:

• De leerlingen: Op veel scholen kunnen ouders real-time meekijken, waardoor het voor pubers moeilijker wordt om geheimen te hebben. Bovendien kunnen ze 24/7 cijfers ontvangen. Deze cijfers hebben echter geen context en zouden daarom volgens Van Lunteren vergezeld moeten gaan van de reactie van een docent.
• De ouders: Zij kunnen dankzij de informatie bijsturen. Dat wordt echter tegelijkertijd de verwachting. Bovendien vergroot Magister de neiging van ouders om zich overal mee te bemoeien en meer druk neer te leggen. Volgens deskundigen leidt dit ertoe dat pubers minder zelfstandig worden en minder incasseringsvermogen en minder zelfvertrouwen ontwikkelen.
• De docenten: Ouders kunnen direct klagen bij docenten wanneer ze in Magister zien dat hun kinderen slecht scoren. Docenten moeten afwegen wanneer ze cijfers publiceren. Ook moeten ze nadenken welke informatie over een persoonlijk gesprek met een leerling ze vastleggen als je weet dat ouders meelezen.

Leerlingen over Magister

Van Lunteren wijst erop dat onder leerlingen verschillend over Magister wordt gedacht. Zo schrijft een leerling op de opiniepagina van Trouw waarom Magister in zijn ogen bedreigend en opdringerig is: “Het begint te lijken op een vorm van overmatige controle.” Ook op scholieren.com is de waardering laag. De leerlingen die er wél ‘okee’ mee zijn, vinden dat hun ouders er goed mee omgaan. Dat is volgens Van Lunteren een probleem. Door ouders de keuze te geven, vergroten we namelijk de kloof tussen gezinnen waar er wel of niet bewust mee om wordt gegaan. Dat gaat om vertrouwen, heldere afspraken en goede communicatie tussen ouder en kind.

Van Lunteren vindt het bezwaarlijk dat Magister zich buiten de klas afspeelt, maar dat het leerlingen daardoor nooit uit de school haalt. Hij ziet ook een tegenstrijdigheid: Óp school mogen leerlingen straks niet meer op hun telefoon, maar dat ze buiten schooltijd door school voortdurend in een app worden gezogen, lijkt geen probleem.

Wenselijkheid controlesystemen

Van Lunteren vindt dat we de vraag moeten stellen hoe wenselijk controlesystemen zijn. Daarbij moet ook de vraag worden gesteld wanneer het ongemakkelijk wordt. Schoolleiders moeten inzien dat Magister niet alleen ICT en een administratiesysteem is, maar dat het als systeem een deel van de omgeving is die je voor leerlingen creëert, ook buiten de school. Een systeem dat alle onderdelen raakt van een onderwijsvisie. 

Schoolleiders moeten inzien dat een systeem als Magister gaat over grotere vragen, zoals wat we vinden dat persoonlijke vrijheid, ruimte en verantwoordelijkheid betekenen. Hij roept schoolleiders op dat in een onderwijsvisie te zetten en keuzes te maken.

Daarbij moet het UIT zetten van Magister ook een optie zijn, net als bij de smartphones.

Bron: SETUP.