Hybride onderwijs met een voetpedaal

Hoe maak je het onderwijs interactiever? Jasper van Winden, docent aan de Universiteit Utrecht, vertelt er gepassioneerd over in een interview met SURF. “De inrichting van de onderwijsruimtes van de universiteit zat me steeds meer in de weg. Mijn stijl van doceren vragen om veel interactie en veel minder om eenrichtingsverkeer. Daar moest ik iets mee.”

Active Learning Classroom

Van der Winden verdiepte zich in vernieuwende concepten om onderwijsruimtes in te richten en kwam zo uit bij de Active Learning Classroom (ALC). De ALC heeft groepstafels voor studenten in een cirkel langs de wanden van het lokaal, waarbij elke groepstafel is voorzien van een whiteboard en een beeldscherm. In het midden staat het leerstation, waarmee Van der Winden kan bepalen wat er op de schermen te zien is. Dat kan het scherm van hemzelf zijn, van de groep aan de tafel of het werk van studenten aan een andere tafel. Van der Winden: “Ik begeef mij letterlijk te midden van de ruimte tussen de studenten. Dat verkleint de fysieke afstand, maar het doet ook wat met de verhouding tussen de studenten en mij. Er is niet alleen meer interactie, de communicatie wordt ook gelijkwaardiger.”

Van der Winden merkte meteen verschil toen hij met de ALC ging werken: het energieniveau ging omhoog en de lessen werden dynamischer. “Deze inrichting stimuleert discussies, binnen de groep, tussen groepen onderling en met de docent. Doordat ik op de schermen kan zien waar de studenten mee bezig zijn, kan ik op het juiste moment feedback geven.”

Future Learning Spaces

Van der Winden is sinds 2016 betrokken bij Educate-it, een UU-breed innovatieprogramma dat docenten en studenten ondersteunt bij het inzetten van digitale hulpmiddelen bij het onderwijs, om zo met alle faculteiten te groeien naar een vorm van blended learning. Zijn experiment met ALC leidde tot Future Learning Spaces, een project dat ervoor moet zorgen dat ook de fysieke onderwijsruimtes de onderwijsvisie van de UU ondersteunen en versterken. Van der Winden nam de rol van projectmanager van Future Learning Spaces op zich.

Door corona deed de Universiteit Utrecht gedwongen ervaring op met hybride onderwijs. Daaruit kwamen uiteindelijk drie zaken naar voren die de Universiteit Utrecht heel belangrijk vindt bij hybride onderwijs: gelijkwaardigheid, interactie en community. Bovendien werd duidelijk dat het succes van deze vorm van lesgeven staat of valt bij de kwaliteit van de techniek in de ruimte. Baanbrekend was echter een relatief eenvoudige en bijna ouderwets aandoende technische oplossing: een pedaal op de grond. Van der Winden kan daarmee schakelen tussen de beelden die de studenten op afstand zien: het overzichtsbeeld, het bord, het projectiescherm, of hijzelf in close-up. Daarnaast kan de camera de studenten die vragen stellen in beeld brengen en er hangt een groot scherm waarop de studenten op afstand in beeld zijn. Van der Winden: “Allemaal oplossingen om hybride onderwijs zo gelijkwaardig en interactief mogelijk te maken.”

Hybrid Active Learning Classroom

Inmiddels is het volgende type onderwijsruimte in ontwikkeling genomen: de Hybrid Active Learning Classroom, waarbij groepen die bestaan uit studenten op locatie en studenten op afstand kunnen samenwerken. In de Hybrid Active Learning Classroom staat op elke tafel een camera en microfoon. Van der Winden is eerlijk over de mogelijkheden en onmogelijkheden van hybride onderwijs: “Of het beklijft, weet ik niet. Volledig gelijkwaardig onderwijs voor studenten op afstand en op locatie lijkt me onhaalbaar. Maar hybride onderwijs biedt ook kansen, ook als er geen virus rondwaart. Zoals universiteit- en grensoverschrijdend onderwijs, maar ook studenten met een beperking kunnen zo gemakkelijker onderwijs volgen.”

Bron: SURF