Breed beschikbaar en goed toegankelijk online onderwijs bevordert inclusie

Studenten met een beperking zijn over het algemeen enthousiast over online onderwijs, al missen sommigen het sociale contact van regulier onderwijs. Dat blijkt uit het afstudeeronderzoek ‘Online onderwijs: Terug in de tijd of de toekomst?’ van Suzanne Bakker.

Onderzoek online onderwijs

Suzanne Bakker werkte voor het onderzoek samen met Ieder(in), een netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Bakker adviseert in het onderzoek universiteiten om online onderwijs in het onderwijs te integreren, waarbij studenten zelf de keuze moeten hebben of ze er gebruik van willen maken.

Bakker deed voor de masteropleiding Sociology: Contemporary Social Problems aan de Universiteit Utrecht een kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van studenten met een beperking met het gebruik van online onderwijs op Nederlandse universiteiten. Hierbij onderzocht zij welke mogelijkheden en barrières dit creëert in de weg naar inclusief hoger onderwijs. Ze nam zeventien diepte-interviews af met studenten met beperkingen aan diverse universiteiten in Nederland en deed daarnaast literatuuronderzoek. De studenten hadden zowel ervaring met het pre-corona onderwijs als met het online onderwijs tijdens de pandemie.

Voordelen

De geïnterviewde studenten waren over het algemeen enthousiast over het gebruik van online onderwijs. Ze gaven daarvoor verschillende redenen:

• Corona en mogelijk besmettingsgevaar.
• Ze kregen zo de mogelijkheid om hun studiedag zo in te richten dat die aansloot bij hun energieniveau en zorgbehoefte.
• Het bood een oplossing voor de slechte toegankelijkheid van universiteitsgebouwen.

Nadelen

De studenten zagen ook nadelen:

• Het minder persoonlijk worden van het sociaal contact met medestudenten tijdens online werkgroepen of hoorcolleges.
• Studenten met een zintuiglijke beperking gaven aan dat een slechte internetverbinding de communicatie met een tolk onmogelijk maakte.
• Het online studiemateriaal op een digitaal scherm was soms ontoegankelijk.

Advies Suzanne Bakker

Het advies van Bakker aan universiteiten is, om de verdere digitalisering in het onderwijs te koppelen aan de criteria voor inclusief onderwijs van het VN-verdrag Handicap. Die criteria bepalen dat inclusief onderwijs beschikbaar moet zijn, toegankelijk, aanvaardbaar van kwaliteit en aanpasbaar aan de behoeften van studenten. Online onderwijs invoeren als een regulier onderwijsmiddel – waar studenten met en zonder beperking voor kunnen kiezen – helpt die doelen te realiseren.

Veel onderwijsinstellingen evalueren momenteel of het wenselijk is om de online mogelijkheden uit de coronatijd voor te zetten. Het beleidsadvies van Bakker aan hen is heel helder: “Online onderwijs is geen stap terug in de tijd, maar onderdeel van de toekomst.”Bron: Ieder(in), Nationale Onderwijsgids.