IT-revolutie in het onderwijs staat of valt met schaalbaarheid

Hoe spelen onderwijsinstellingen beter in op de verwachtingen van studenten ten aanzien van bijvoorbeeld flexibiliteit? Aan ideeën is vaak geen gebrek. Aan (toegang tot) data om die verwachtingen waar te maken ook niet. Aan goede en flexibele tooling evenmin. Bestuurders staan vooral voor de taak op een slimme manier keuzes te maken uit de initiatieven en deze op te schalen.

Digitale technologie biedt haast eindeloos veel mogelijkheden om op moderne eisen van studenten in te spelen. Onderwijsinstellingen kunnen met moderne tools veel digitaal gemak bieden. Ze kunnen persoonlijk maatwerk leveren en tal van vernieuwingen doorvoeren, bijvoorbeeld door data slim toe te passen. ‘We’re drowning in data, but starving for wisdom’, zo luidt een bekende wijsheid over het huidige digitale tijdperk. Dat geldt ook in het onderwijs. Er is veel data beschikbaar en in een wereld van veranderende onderwijsvormen – meer flexibliteit, meer modulariteit, blended learning, onderwijs op maat – groeit daarbij de behoefte aan nuttige totaalinzichten. Inzichten die echt inspelen op de moderne eisen.

Deze digitale technologie moet dan ook ‘chefsache’ zijn voor bestuurders. Maar wat kunnen zij doen om het mooie potentieel ook echt van de tekentafel naar de praktijk te krijgen?

”De echte vraag voor een bestuurder is niet welke technologie precies zo baanbrekend is, de echte vraag is welke technologie relevant is vanuit de strategische doelstellingen en daarmeewaarde levert. “

Redeneren vanuit relevantie van technologie

Allereerst is het zaak dat zij zich niet primair laten leiden door de beloften van de technologie maar redeneren vanuit de relevantie van technologie. De eigen strategie moet te allen tijde leidend zijn en technologie is alleen zinnig als deze bijdraagt aan deze strategie. Dat klinkt voor de hand liggend maar is niet vanzelfsprekend in een wereld waarin IT-aanbieders, consultants en andere partijen strijden om de aandacht van bestuurders en daarbij vaak mooie verhalen vertellen. De echte vraag voor een bestuurder is niet welke technologie precies zo baanbrekend is, de echte vraag is welke technologie relevant is vanuit de strategische doelstellingen en daarmee waarde levert.

Ten tweede is het goed dat bestuurders zich realiseren dat er juist in het onderwijs een gouden kans ligt om het al aanwezige potentieel te verzilveren. Het onderwijsveld kent van oudsher veel vrijheid en er wordt binnen instellingen vaak op veel plaatsen de nodige energie gestopt in experimenten. Dat is misschien soms wat lastig te managen maar is ook toe te juichen. Want in de moderne ontwikkeling van IT is er meestal geen sprake van big bang implementaties en blauwdrukken van de toekomst maar veel meer van learning by doing en het stap voor stap doorvoeren van vernieuwingen. Dat is mede mogelijk door de platformfilosofie die de laatste jaren steeds meer leidend wordt in de ontwikkeling van IT. Doorontwikkeling van functionaliteit is daarin veel eenvoudiger dan vroeger. Apps, nieuwe processen, rapportages, analyses zijn in korte tijd te ontwikkelen met behulp van bekende technieken als Power Apps.

Schaalbaarheid als uitdaging

Er is echter ook een belangrijke randvoorwaarde voor die ‘proeftuin met experimenten’: er zijn keuzes nodig om de kansrijke experimenten de juiste prioriteit te geven. Schaalbaarheid is daarbij een van de grootste uitdagingen. Dat zien we ook in de startups die in Silicon Valley ontstaan: de meest succesvolle voorbeelden daar zijn niet alleen succesvol, omdat ze iets heel goeds te bieden hebben maar vooral omdat ze dat schaalbaar weten te maken. Dat is ook voor bestuurders van onderwijsinstellingen een belangrijke les. Zij moeten een omgeving creëren waarbinnen de beste ideeën en initiatieven komen bovendrijven en deze compromisloos ondersteunen op weg naar volwassenheid. Dat kan bijvoorbeeld door ideeën te laten pitchen, door interne incubatorstructuren op te zetten of met andere vormen.

Andere eisen van studenten

Juist in de huidige tijd is dat van groot belang. Hoogleraar Jan Rotmans betoogt in dit verband dat we niet leven in een tijd van verandering maar in een verandering van tijd. Dat is ook in het onderwijs het geval. Mensen hebben in het digitale tijdperk bijvoorbeeld rigoureus andere vaardigheden nodig. Kennis is niet langer schaars – want altijd onder de vingertoppen – en de juiste toepassing van kennis en de daarmee gepaard gaande zachtere factoren zijn juist belangrijker dan ooit. Mede daardoor hebben studenten heel andere eisen aan hun onderwijs dan vroeger. Het onderwijs staat bol van de initiatieven die daarop inspelen. Als bestuurders dat weten te kanaliseren boren ze goud aan.

Over de gastcolumnist

Deze blog is geschreven door Bas van Atteveldt van 2at. Hij vindt dat technologie bevrijdend moet werken voor een beter functionerend Nederland. Dit past hij onder meer toe in het onderwijs. Met oplossingen die op basis van datagedreven interactie de studentreis optimaal ondersteunen.