Hoe innoveer je binnen tradities?

Leerkrachten voelen niet de noodzaak om leerlingen digitaal bij te spijkeren. Dit kwam naar voren uit een representatief onderzoek onder ruim vijfduizend leerkrachten, ICT-coördinatoren, schooldirecteuren en schoolbestuurders dat het ECP, Platform voor de Informatiesamenleving, door DUO Onderwijsonderzoek & Advies liet uitvoeren.

Ik weet niet precies wat het met jullie doet, maar ik schrok nogal van deze uitkomst. Het besef dat de maatschappij onlosmakelijk verbonden is met digitale technologie heeft het onderwijsveld wel. Het ontbreekt alleen aan de urgentie om het onlosmakelijk te verbinden met het onderwijs.

Digitale Geletterdheid als onderdeel van het curriculum

Moet de urgentie dan echt ingegeven worden vanuit de overheid? Jullie hebben het vast gevolgd, de ontwikkeling van het nieuwe curriculum. De ontwikkelteams van Curriculum.nu leggen momenteel de laatste hand aan de bouwstenen van het nieuwe curriculum voor het po en vo. Het leergebied Digitale Geletterdheid is onderdeel van dit nieuwe curriculum.

Als consultant bij IT-Workz en procesbegeleider van het leergebied Digitale Geletterdheid heb ik met ontzettend veel scholen mogen praten over deze ontwikkeling. Unaniem ziet men het belang van Digitale Geletterdheid. Maar er zijn ook zorgen. Hoe krijgen we onze leerkrachten en docenten zover dat ze uit de voeten kunnen met wat er straks in kerndoelen en eindtermen beschreven staat. En is overal de techniek wel op orde om goed les te kunnen geven in Digitale Geletterdheid?

Vragen waar ik ook niet 1-2-3 het antwoord op heb. Er zijn immers ontzettend veel factoren die van invloed zijn op het slagen of falen van een implementatie. Het vraagt veelal wel om tradities te doorbreken en dan ook nog met een innovatief karakter. En waar innovatie plaatsvindt, vindt automatisch verandering plaats. En ik hoef vast niet te vertellen dat bij verandering allerlei processen optreden van weerstand tot vreugdedansjes.

Eigenaarschap binnen de school

Maar wat zie ik tot op heden wel werken? Eigenaarschap verlenen is in mijn optiek een vereiste om tot duurzame verandering te komen. Dat betekent niet dat je het als school helemaal zelf moet gaan uitvinden. De kracht zit in verlenen. Externe expertise in huis halen is goed, maar niet als de expert slechts een passant is en zijn kennis overdraagt. Het werkt wel als een adviseur kan helpen bij kennisconstructie, vaardigheden en attitude. En het zou een streven moeten zijn van de organisatie, wanneer de passant afscheid neemt, dat die competenties een gedeeld goed worden bij een groep kartrekkers. Een groep kartrekkers die dezelfde beweging schoolbreed voort kunnen zetten.

Uiteraard moeten de materiële randvoorwaarden op orde zijn. Dat vraagt om goed ICT-beleid vanuit het bestuur. Een ICT-beleidsplan waarin is nagedacht over de infrastructuur, hardware, software/leermiddelen en afschrijvingstermijnen zou voor iedere school een vereiste moeten zijn.

Ga aan de slag!

Mijn advies, wacht niet tot Digitale Geletterdheid een verplicht onderdeel is geworden van het curriculum. Ga het liefst vandaag nog aan de slag, dat mag best beginnen met nadenken over Digitale Geletterdheid binnen je school. Het kan en mag toch niet zo zijn dat we leerlingen voorbereiden op een maatschappij waarin geen digitale technologie verweven zit. Dat zou pas science fiction zijn!