Met GPT-NL krijgt Nederland eigen open taalmodel

Non-profitpartijen TNO, NFI en SURF gaan met GPT-NL een eigen open taalmodel ontwikkelen. Het model is nodig voor het ontwikkelen, versterken en bestendigen van de digitale soevereiniteit van Nederland. GPT-NL wordt een virtuele faculteit die openstaat voor partners, die met data en kennis willen bijdragen of die toepassingen willen ontwikkelen op basis van GPT-NL. Voor de realisatie van GPT-NL is door RVO/EZK 13,5 miljoen euro toegezegd.

GPT-NL veilig alternatief van eigen bodem

Volgens de initiatiefnemers ontwikkelt AI zich steeds meer van belofte tot gamechanger. Daarbij gaan grote taalmodellen, large language models (LLMs) een rol spelen. Het probleem van partijen die hiermee bezig zijn zoals Amerikaanse en Chinese big tech bedrijven is dat ze meestal niet open zijn naar gebruikers, onderzoekers en overheden over de gebruikte data of de getrainde modellen. Dit leidt tot allerlei vragen, zoals:

• Worden onze maatschappelijke, juridische en ethische waarden nageleefd?
• Hoe voorkomen algoritmes vooringenomenheid?
• Hoe neemt het model beslissingen en hoe zit het met de uitlegbaarheid hiervan?
• Worden vertrouwelijkheid, privacy en intellectueel eigendom gerespecteerd?
• Worden (inter)nationale wetten of beleidskaders zoals de EU AI Act nageleefd?
• Kunnen dergelijke modellen wel gebruikt worden voor belangrijke beslissingen?

De initiatiefnemers vinden dat daardoor de Nederlandse digitale soevereiniteit op een kritieke technologie zoals AI op het spel staat. Met GPT-NL heeft Nederland straks een veilig alternatief van eigen bodem. Het wordt een virtuele faciliteit met een ecosysteem van academische instellingen, onderzoekers, bedrijven, overheden en gebruikers. Zij kunnen op deze manier taalmodellen in het algemeen inclusief specifieke toepassingen op het gebied van veiligheid, gezondheid, onderwijs, dienstverlening en talrijke andere domeinen onderzoeken en uitproberen.

Voordelen GPT-NL

De initiatiefnemers zien daarnaast nog verschillende voordelen van GPT-NL:

• Het draagt bij aan oplossingen voor grote maatschappelijke uitdagingen die aansluiten bij de Sustainable Development Goals.
• Het kan op termijn de krapte op de arbeidsmarkt helpen verlichten.
• Het kan een boost geven aan Conversational AI voor een betere informatie-uitwisseling tussen mensen en AI-systemen.

Uitvoering in twee fases

De uitvoering van het plan bestaat uit twee fases:

• In het eerste jaar staat de concrete ontwikkeling van het Nederlandse taalmodel centraal, waar ook de academische sector actief zal worden betrokken.
• De vervolgfase is die van exploitatie, waarbij voor de voorziene computerkracht een connectie met de nationale supercomputer is voorzien.

Bron: TNO