Brede coalitie slaat alarm over onderwijshuisvesting

Een brede coalitie van 21 partijen heeft het kabinet in een manifest opgeroepen snel te investeren in onderwijshuisvesting. Naar aanleiding van het debat over onderwijshuisvesting vragen ze om een structurele jaarlijkse extra investering van 730 miljoen euro voor een integrale en programmatische aanpak van verouderde en slechte schoolgebouwen. VO-raad, PO-Raad en VNG hebben daarnaast een brief aan de Tweede Kamerleden van de commissie onderwijs gestuurd waarin ze pleiten voor zeven punten.

Het Manifest Kabinet: investeer in onderwijshuisvesting! wijst erop dat dagelijks een groot deel van de 2,5 miljoen kinderen en 285.000 leraren, ondersteuners en schoolleiders in sterk verouderde, ongezonde en niet duurzame schoolgebouwen zit die ongeschikt zijn voor modern onderwijs waaraan iedereen kan deelnemen. Met als gevolg dat er geen optimale leerresultaten worden gehaald.

Het Manifest stelt ook dat er al stapels onderzoeken liggen, die aantonen dat het slecht gesteld is met de Nederlandse schoolgebouwen. Het meest recente Interdepartementaal Beleidsonderzoek Onderwijshuisvesting van april 2021 onderstreepte daarom nogmaals dat er structureel forse extra investeringen noodzakelijk zijn van jaarlijks minstens €730 miljoen extra.

Inclusieve schoolgebouwen realiseren

Om aan alle maatschappelijke uitdagingen in het onderwijs te werken, zijn volgens het Manifest goede, gezonde en duurzame werk- en leerplekken nodig. Dit gaat echter niet zonder een programmatische aanpak en structurele extra investeringen vanuit het Rijk in de aanpak van verouderde schoolgebouwen. Met dit extra geld kunnen gemeenten en schoolbesturen goede en inclusieve schoolgebouwen realiseren.

Het Manifest is ondertekend door: Algemene Onderwijsbond (AOb), Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), Binnenklimaat Nederland, Bouwend Nederland, Bouwstenen voor Sociaal, Branchevereniging Kinderopvang, Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang, CNV Onderwijs, Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv), Ieder(in), Jongpit, LAKS, Landelijke Vereniging Onderwijsadviseurs Huisvesting, Lerarencollectief, Ouders & Onderwijs, PO-Raad, Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (sectorraad GO), Sectorraad Praktijkonderwijs (sectorraad Pro), Techniek Nederland, Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en VO-raad.

Zeven aandachtspunten

VO-raad, PO-Raad en VNG hebben naast het Manifest ook een brief aan de Tweede Kamerleden van de commissie onderwijs gestuurd. In de brief geven VO-raad, PO-Raad en VNG aan de knelpunten uit het IBO-rapport te herkennen en constateren ze tevreden dat dit ook geldt voor toenmalig minister Slob en huidig minister Wiersma. Ze komen daarom met zeven aandachtspunten:

1. Erkenning van de noodzakelijke inhaalslag en ruime betekenis van verouderde voorraad

Belangrijk is dat er een inhaalslag wordt gemaakt in vernieuwing, waarbij de verouderde voorraad niet (alleen) gaat over de leeftijd van de gebouwen, maar over de gebouwen die het minst geschikt zijn voor het geven van goed onderwijs.

2. Direct starten met de aanpak van extra schoolgebouwen op basis van al bestaande overzichten

Geen tijd verliezen met eerst een uitgebreide inventarisatie.

3. Conform de aanbeveling in het IBO-rapport investeren in het integraal op orde brengen van de verouderde voorraad

Deze investeringen zijn noodzakelijk voor onderwijsfunctionaliteit, gezond binnenklimaat, inclusie en verduurzaming.

4. Lokaal doen wat lokaal kan

Alhoewel de wens van een op onderdelen centrale aanpak begrijpelijk is, vinden de drie partijen het cruciaal dat er op lokaal niveau draagvlak is. Ook vinden zij dat er goede aansluiting gevonden moet worden bij de lokale of regionale situatie.

5. Eenduidige verantwoordelijkheden

Het is belangrijk dat er een duidelijkere verdeling van de verantwoordelijkheden voor onderwijshuisvesting tussen gemeenten en schoolbesturen komt.

6. Extra bekostiging door het Rijk

Om te kunnen voldoen aan de huisvestingsopgave moet er extra worden geïnvesteerd, ook het IBO onderschrijft deze noodzaak. Extra geld is noodzakelijk om schoolbesturen en gemeenten de ambitie van goede en gezonde scholen te laten realiseren. De manier waarop het geld beschikbaar wordt gesteld hangt ook sterk samen met de mogelijke verdeling van de verantwoordelijkheden. Idealiter worden over verantwoordelijkheden en bestedingen van middelen in een Integraal Huisvestingsplan (IHP) afspraken gemaakt.

7. Standaardisatie vanuit de praktijk

De drie partijen pleiten voor standaardisatie waarbij voldoende eigenheid bij individuele schoolgebouwen blijft en die niet van bovenaf wordt opgelegd.

Bron: VO-raad