Eindtoets basisschool wordt doorstroomtoets

Leerlingen uit groep 8 van de basisschool krijgen vanaf schooljaar 2023-2024 tussen 10 en 31 januari een voorlopig schooladvies en maken in de eerste twee weken van februari een doorstroomtoets. Uiterlijk 15 maart krijgen de scholen de uitslag. Leerlingen krijgen daarna uiterlijk 24 maart het definitieve schooladvies. Vervolgens moeten ze zich in de periode tussen 25 en 31 maart aanmelden voor de middelbare school. Hierdoor maken alle leerlingen even veel kans op een plek op de school van hun voorkeur en op het voor hen best passende niveau. Het wetsvoorstel dat dit regelt, is in februari 2022 aangenomen door de Eerste Kamer.

Door de een vaste inschrijfperiode te hanteren krijgt iedere leerling evenveel kans om terecht te komen op de school van zijn keuze. Op dit moment kunnen leerlingen zich nog op verschillende momenten aanmelden. Hierdoor hebben kinderen met een bijgesteld schooladvies een zeven keer kleinere kans om op de gewenste school terecht te komen.

Minister Dennis Wiersma van het Primair en Voortgezet Onderwijs liet in een reactie weten: “Ik wil dat elke leerling van groep 8 een gelijke kans heeft om naar de school te gaan die bij hem of haar past. En dat we op meerdere momenten kijken waar een leerling zich het beste kan ontwikkelen. Deze wet draagt bij aan meer gelijke kansen voor kinderen, ongeacht uit welk gezin je komt of in welke wijk je school staat.” In de wet staat ook dat als het resultaat van de toets hoger is dan het voorlopig advies van de school, moet de school het schooladvies heroverwegen en het definitief schooladvies naar boven bijstellen als dat in het belang is van de leerling.

In het schooljaar 2023-2024 verdwijnt ook de Centrale Eindtoets. Basisscholen kunnen dan kiezen voor een doorstroomtoets van vier marktpartijen of een overheidstoets van de Stichting Cito. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) gaat de kwaliteit van alle toetsen bewaken. De wet schrijft ook voor dat basisscholen in de schoolgids moeten opnemen hoe het schooladvies tot stand komt. Zij moeten ouders en leerlingen hierover actief informeren. Zo worden ook minder mondige ouders op tijd betrokken bij de overgang naar de middelbare school.

Zowel de minister als de senatoren vinden dat er voor het tegengaan van kansenongelijkheid in het algemeen, en betere doorstroom in het bijzonder, veel meer nodig is dan dit wetsvoorstel. Zo zijn er ideeën voor bredere brugklassen, het voorkomen van kansenongelijkheid in toetstraining en een nieuwe visie op het onderwijsstelsel. Het ministerie van OCenW is bezig met een reactie op het Onderwijsraadadvies Later selecteren, beter differentiëren.

De PO-Raad laat op haar site weten hoopvol te zijn over de stappen die deze minister zegt te willen zetten. “We spraken ons al veelvuldig uit als voorstander van groot onderhoud om te komen tot een kansrijk onderwijsstelsel. Latere selectie en meer flexibiliteit: dat is nodig.”

Bronnen: Rijksoverheid en PO-Raad